Erken Dönem Tedaviler

İnterseptif ortodontik tedavi veya Faz 1 tedavi olarak da adlandırılan erken dönem tedaviler çocuklarda yaklaşık 7-11 yaşları arasında dişlerdeki veya çene yapısındaki bozuklukların düzeltilmesi için uygulanan tedavilerdir. Bu tedavilerin amacı çeneler ve dişlerin büyüme ve gelişmelerini yönlendirmek, potansiyel problemlerin oluşmasını önlemek, optimal yüz gelişimi ve dişlerin düzgün sıralanması için uygun bir çevre oluşturmaktır.   

Erken dönem tedavilerin aşamaları şunlardır:

1. Değerlendirme ve Teşhis: Erken dönem tedavilerde ilk aşama ortodontist tarafından detaylı bir değerlendirme yapılmasıdır. Bu değerlendirme için çocuk muayene edilir, dişlerinin ölçüleri alınır ve diş/yüz gelişimini değerlendirmek için gereken röntgen filmleri elde edilir. 

1. Problemlerin belirlenmesi: Tedavi edilmemesi durumunda ileride daha büyük sorunlara yol açabilecek çeşitli ortodontik veya iskeletsel bozuklukların varlığında erken tedavi önerilir. Erken tedaviyle düzeltilebilecek problemlerin bazıları;  

1. Çapraşıklık: Daimi dişlerin düzgün çıkması için yeterli yer olmaması 
2. Çapraz kapanış: Bir veya daha fazla üst dişin alttaki dişlerden daha geride yer alması 
3. Derin kapanış veya Açık kapanış: Üst ön dişlerin alt dişleri fazla örtmesi (derin kapanış)  veya hiç örtmemesi (açık kapanış) 
4. Parmak emme veya dil itme gibi alışkanlıklar: Dişlerin öne doğru eğilip fırlak gözükmesine, açık kapanışa veya iskelet yapıda bozulmalara yol açabilecek alışkanlıklar 
5. İskeletsel dengesizlik: Yüz görüntüsünde bozulmaya veya fonksiyonel sıkıntılara yol açabilecek çene büyüme uyumsuzlukları 

1. Tedavi Planlaması: Problemleri belirleyen ortodontist çocuğun ihtiyaçlarına göre bir tedavi planı oluşturur. Bu tedavi planı aşağıda verilmiş olan bazı cihazların kullanımını gerektirebilir:

• Üst damak genişleticiler: Bu cihazlar hem alt ve üst çenelerin birbirlerine göre konumlarının doğru olması için hem de üst dişlerin çapraşıklıklarında yer elde etmek için üst çenenin genişlemesini sağlarlar.
• Hareketli diş telleri ve yer tutucular: Süt dişlerinin erken kaybedilmesi durumunda alttan gelen dişlerin yerlerini korumak veya bu dişlere yer elde ederek çapraşıklığı ve sıralanma bozukluklarını önlemek için kullanılan cihazlardır.
• Headgear: Üst çenenin alt çeneye göre önde olduğu durumlarda üst çene büyümesini düzeltmek için kullanılır.
• Yüz maskesi: Üst çene büyümesinin geri olduğu durumlarda kullanılırlar. Böylece hem dişlerin kapanışı hem de çocuğun çene ilişkileri ve yüz görüntüsü düzeltilebilir.
• Fonksiyonel apareyler: Çocukta hem çene büyümesini yönlendirmek hem de dil, dudak ve yanak kaslarının dengesizliğini düzeltmek için kullanılırlar.

1. Ortodontik ve Ortopedik Tedavi: Erken ortodontik tedavi daimi dişlerin doğru konumda sürmelerini sağlamak ve çapraşıklığı düzeltmek için yapılır. Ortopedik tedavi ise daha doğru bir kapanış ve daha dengeli bir yüz görünümü elde etmek için uygulanır.  
2. Tedavinin takip edilmesi: Tedavi süresince çocuktaki gelişim ortodontist tarafından dikkatlice takip edilir. Kullanılan cihazların doğru diş ve çene hareketi yaratabilmesi için belli aralarla uyumlanması gerekli olabilir. Bu dönemde düzenli kontrol randevuları verilerek tedavi ilerleyişi izlenir ve gerekli görülürse tedavi planında değişiklikler yapılabilir. 
3. Kapsamlı ortodontik tedaviye geçiş: Bazı durumlarda erken ortodontik tedavi tamamlandıktan sonra çocuğun tüm daimi dişlerinin sürmesi beklenir. Ardından  kapanış ilişkilerine ve diş konumlarına son detayların verilebilmesi için Faz II tedavi olarak da adlandırılan kapsamlı ortodontik tedavi gerçekleştirilir. 

Erken dönem tedavilerin bazı avantajları şunlardır:

• Daha şiddetli ve düzeltilmesi zor hale gelmeden önce  gelişmekte olan çapraşıklık ve çene büyüme bozukluklarının düzeltilmesi 
• Diş sürmesi ve sıralanmasının yönlendirilmesi ve böylece ileride diş çekimi gibi daha girişimsel tedavilerin önlenebilmesi 
• Çenelerin büyümesinin yönlendirilmesiyle yüz estetiği ve simetrisinin düzeltilmesi 
• Kapanış bozukluklarına bağlı olarak görülebilecek çiğneme zorlukları veya konuşma bozuklukları gibi fonksiyonel problemlerin önlenmesi 

Kısacası, erken ortodontik ve ortopedik tedaviler çeneler ve dişlerin büyüme ve gelişimini en iyi şekilde yönlendirmeyi ve erişkinlikte sağlıklı, fonksiyonel ve güzel bir gülümsemeye sahip olabilmek için gereken koşulları yaratmak amacıyla uygulanırlar.